Co znajdziesz w artykule?
Wybitny lider zespołu posiada cztery kluczowe umiejętności, które skutecznie potrafi ze sobą łączyć. Połączenie fachowej wiedzy o swojej dyscyplinie, umiejętności zarządzania ludźmi, inteligencji emocjonalnej i chyba najważniejszej – skutecznej komunikacji interpersonalnej. Ogólnie rzecz biorąc, Ci dobrze przygotowani do swojej roli, posiadają własne strategie komunikacyjne. Wiedzą kiedy włączyć lub wyłaczyć poszczególne elementy takie jak cisza, charyzma, aktywne słuchanie, uważność na docierające komunikaty, empatia czy wsparcie mentalne i fizyczne zespołu. Właśnie w sytuacjach podbramkowych, pod silną presją – na przykład rozmowy w przerwie meczu, który niebardzo idzie, niektórzy trenerzy mogą mieć naprawdę pod górkę. Da się zaobserwować wtedy pewne niekontrolowane zachowania, które tylko pogarszają sytuację, a napięcie wciąż rośnie. Krzyki, wrzaski, zbędna w tym momencie krytyka czy instrukcje, a nawet obelgi – to nie działa.
Poziom stresu trenerów, liderów w podbramkowych czy ważnych momentach, może znacząco wpływać na treść przekazywanych przez nich informacji. Były i nieustannie są prowadzone w tym zakresie badania, jednak zakres tych prac jest bardzo ograniczany i niedoszacowany. Powodem braku konkretnych, mierzalnych dowodów potwierdzającyh tę tezę jest fakt, że rozmowy takie prowadzone są zwykle w miejscach, w których obserwacje interakcji trener – zawodnik – zespół, nie są łatwo dostępne dla badaczy. Co znacząco utrudnia zbieranie danych i analizy wyników. Poza tym nikt z teamu, jak na przykład trener mentalny czy psycholog sportu nie ujawnia takich informacji – po prostu się tego nie robimy. Zaufanie, lojalność i psychologiczne bezpieczeństwo zawodników w zespole i sztabie jest najważniejsze i stanowi mocny filar naszej pracy. Niezależnie od tego trudno nie wziąć pod uwagę faktów i zachowań liderów, które prezentują w momentach zwrotnych, silnych napięć czy rosnącego stresu. Na większość sytuacji można się jednak przygotować i pewne scenariusze przećwiczyć wczęśniej – strategię komunikacji także.
PREWENCJA
W psychologii zwykło się mówić, że kryzys lub trudniejszy moment przyjdzie… zawsze. Prędzej czy później, ale napewno się pojawi. Nie do końca się z tym zgadzam i nie uważam, zę u każdego i zawsze musi pojawić sie kryzys psychiczny, ale… Jesli miałoby sie tak stać, to można się na to w jakimś stopniu przygotować i zadziałać prewencyknie wcześniej, zanim zapuka. Warto mieć swoją własną strategię na taką ewentualność i mieć przygotowaną strategię komunikacji.
Zastanów się:
🟣 Gdyby Twoja drużyna prowadziła lub traciła kilka punktów – jaki byłby najlepszy komunikat, który Ty, Ich trener powinieneś przekazać? Co w takim momencie powinni usłyszeć od swojego lidera?
🟣 Jesteś trenerem zespołu, który składa się z zawodników o różnorodnym pochodzeniu kulturowym, narodowościowym, mentalnym. Twoi gracze mówią różnymi językami, mają różne sposoby myślenia, różnie reagują na nieprzewidziane sytuacje, pod presją czy w przypływie pozytywnych emocji – jak do nich docierasz? Jak w ważnym, dynamicznym momencie najlepiej do nich dotrzeć, w jak najkrótszym czasie, np. w przerwie meczu? Zastanawiałaś/eś się nad tym?
🟣 Jesteś liderem ludzi, ponosisz odpowiedzialność za ich indywidualny i zespołowy performance, a czy znasz ich kluczowe, indywidualne cechy wystarczająco dobrze? Czy posiadasz aktualne profile indywidualne i zespołwy?
🟣 Czy wystarczająco dobrze znasz poziom wyrzymałości psychicznej swoich zawodników – mocne i wrażliwe obszary swoich ludzi? Czy wiesz jakimi komunikatami podbijasz, a jakimi osłabiasz mentalnie zespół?
🟣 Czy członkowie Twojego sztabu wiedzą, jak powinni komunikować się z drużyną, jak rozmawiać z każdym indywidualnym zawodnikiem w różnych sytuacjach, zawodowych i prywatnych?
🟣 A jak wspiera Cię Twój sztab, czyli ludzie, których zatrudniasz do pomocy? Otrzymujesz od nich wystarczajaco mocne wsparcie w komunikacji z zawodnikami, szczególnie w momentach krytycznych? Pomagają, czy robią po prostu swoje podstawowe zadania w zakresie swoich specjalizacji? Masz w nich wsparcie w komunikacji i wzmacnianiu mentalnym dużyny w ważnych dla Was chwilach, czy pozostajesz sama/sam w tym boju?
Te kilka podstawowych pytań już powinno zwrócić Twoją uwagę na to jak się zachowujesz i czego potrzebujesz, w tych kluczowych momentach, pod presją oraz jak korzystasz z posiadanych zasobów, także ludzkich? Komunikacja w takich chwilach bez wątpienia jest najważniejszą kompetencją lidera, pokazującą siłę (lub nie) Twojego przywództwa, z której powinnaś/powinneś intuicyjnie korzystać.
Podpowiem Ci jeszcze, że warto zwrócić uwagę na dość ważne elementy, które wpływają na wyniki – indywidualne i zespołowe. Warto je brać pod uwagę przed rozmową z zawodnikami, szczególnie w krytycznej sytuacji to:
🔔 Cel
Przede wszystkim, jako lider określ cel swojego przekazu. Czy celem jest dostarczenie instrukcji, pochwała i utrzymanie motywacji, uspokojenie i mentalne wsparcie zawodników, wprowadzenie zmian w obranym planie gry, a może pomoc zespołowi w odzyskaniu pewności siebie?
Może być jeden jasny cel lub bardziej złożona kombinacja. Ważne, aby wiedzieć czego się oczekuje, co ma się po tym zadziać, co lub kogo uruchomić? Lider musi elastycznie identyfikować potencjalne cele swojego przekazu oraz jego konsekwencje.
🔔 Skuteczność
Skup się na konkretnych instrukcjach lub pozytywnym wzmocnieniu zawodników. Mieszanka pozytywnych niewerbalnych informacji zwrotnych i pochwał pomaga popychać drużynę do przodu, a zwłaszcza w trudniejszych momentach. Jako trener powinieneś pamiętać o wzmacnianiu tego, co jest robione dobrze i instruować zawodników, aby powtarzali te wykonania lub strategie, dawać konkretne wskazówki, co i jak robić dalej.
Korygujących informacji zwrotnych warto udzielać, tylko wtedy, gdy zawodnicy są w stanie wprowadzić te zmiany od razu, natychmiast. Zaufanie i pewność siebie bierze się z przekonania, że jesteśmy w stanie wykonać pewne zadanie. Jeśli trener może wspierać i kierować zawodnikami tak, aby od razu dokonywali pozytywnych zmian, sportowcy prawdopodobnie poczują się silniejsi i odczują swoją skuteczność. Warto, więc odłożyć bardziej dogłębne, korygujące komentarze na później, kiedy to zaangażowani będą mieli wystarczająco dużo czasu i możliwości na przemyślenie i wprowadzenie tych zmian.
Dbaj o spójność – wszystko powinno być zgodne z przekazywaną treścią. Na przykład, mówiąc „weź trzy wdech i zrelaksuj się” z zaciśniętymi zębami i trzęsącymi się rękoma, będzie trochę dziwnie wyglądać. Takie przesłanie wprowadzi niepotrzebne zamieszanie, no chyba, że Twoim celem jest rozdrażnienie – to tak. Jeśli natomiast obranym celem jest poprawa poziomu energii zawodników, postaraj się być charyzmatyczny, mów z entuzjazmem i przekonaniem. Analogicznie, w przypadku gdy będziesz próbował/a uspokoić zawodników – mów wolniej i rób pauzy między zdaniami. Itp.
🔔 Różnorodność
Należy być świadomym różnorodności, kultury czy stylu przyswajania informacji przez poszczególnych zawodników. W sytuacjach trudnych trener powinien mieć świadomość ograniczonej ilości czasu na przekazanie właściwych informacji, zwłaszcza jeśli musi to zrobić w kilku językach. Tu zwracamy uwagę na to, jak efektywnie wykorzystać tłumaczy i sztab. Ponieważ tendencje te nie są absolutne, dobrze było by, aby trenerzy omówili, a nawet przećwiczyli działania ze swoimi zawodnikami przed „występami” i wspólnie wymyślili strategię komunikacji. Symbole, gesty, opieka sztabu i odpowiedzialność za komunikacja 1:1, naprawdę warto to rozważyć.
🔔 Zasoby
Nie pozostawaj z tym sam/sama, włączaj zasoby i umiejętności ludzi, których masz w zespole czy sztabie. Zwłaszcza w sytuacjach podbramkowych, kiedy pojawia się potrzeba „ostudzenia” emocji ogromnym wsparciem jest drugi człowiek. Posiadasz wsparcie o którym często się zapomina, włącz swój zespół, sztab już na etapie tworzenia strategii komunikacji. Angażuj, deleguj, dziel się odpowiedzialnością.
Jak widzisz, warto przemyśleć i mieć przygotowany własny plan na komunikację. Strategię, która określa sprecyzowany cel przekazywanych treści, ich skuteczność, dopasowany sposób przekazu, bierze pod uwagę indywidualne cechy zawodników, ich przygotowanie i mentalną gotowość. Lider powinien wiedzieć czy zawodnicy są w stanie udźwignąć to, co zamierza im powiedzieć? Co ich wzmocni, a co może przynieść odwrotny skutek?
Już posiadając te podstawowe informacje, możesz rozpocząć budowanie i wdrażanie swojej strategii komunikacji. Staraj się optymalizować i dostosowywać informacje do tego, co jest najbardziej efektywne dla zawodników i zespołu w ważnych dla Was momentach.
WSPÓŁPRACA
Potrzebujesz profesjonalnego wsparcia w zakresie rozwoju mentalnego, osobistego czy umiejętności liderskich? Myślisz o zmianie, a nie wiesz jak i od czego zacząć? Stoisz w miejscu i boisz się zrobić kolejny? A może po prostu chcesz w końcu zacząć robić to, co od lat pozostaje tylko w sferze Twoich marzeń? Chcesz osiągać niezwykłe cele? Nie czekaj – weź życie w swoje ręce!
Zapraszam do współpracy!
Pracuję w biznesie, sporcie, modelingu, z ludźmi mediów, estrady… i nie tylko. Jestem Certyfikowaną Trenerką Mentalną, Licencjonowaną Międzynarodową Konsultantką i Trenerką Odporności Psychicznej, Trenerką Biznesu w zakresie Kompetencji Liderskich i Społecznych, Specjalistą Psychologii Sportu i Mistrzostwa oraz Life Coach. Mentorką towarzyszącą w głębokiej zmianie osobistej.
Specjalizuję się treningu mentalnym, psychologii mistrzostwa oraz rozwoju umiejętności liderskich. Maksymalizuję potencjał, oswajam wewnętrznych sabotażystów i pomagam osiągać niezwykłe cele, niezwykłym ludziom.
Napisz do mnie!
Ⓜ️ hello@magdalenazapadka.com
🌐 www.magdalenazapadka.com
MENTAL PRO • Magdalena Zapadka • Trener Mentalny • Trening Mentalny • Trener Biznesu People Skills • Performance Power Skills Mentor • Rozwój Osobisty • Odporność Psychiczna • Wewnętrzna Siła • Emocje • Stres • Presja • Psychologia Sportu i Biznesu • FRIS • Przywództwo • Zarządzanie Talentami • Budowanie Zespołu • Sukces • Psychologia Mistrzostwa • Potencjał • Komunikacja • Mindset • MTQ Family Group – MTQ48 MTQ48 PLUS MTQ48 SPORT • Nawyki • Nastawienie • Pewność Siebie • Komunikacja • Asertywność • Rozwój • Szkolenia • Transformacja • CEO • Lider
Literatura:
Leading with communication. A Practical Approach to Leadership Communication, Teri Kwal Gamble, Michael W. Gamble, Sage Publication 2012, Los Angeles
Gallimore, R. i Tharp, R. (2014). Czego trener może nauczyć nauczyciela, 1975 – 2004: Refleksje i ponowna analiza praktyk pedagogicznych Johna Woodena. Psycholog sportu, 18(2), 119-137.
Andrews, SR (2015). Kontrola emocjonalna i skuteczność instrukcji: maksymalizacja przerwy. Dziennik dla wychowawców fizycznych i sportowych, 28(2), 33-37.
Fletcher, D. i Scott, M. (2010). Stres psychologiczny u trenerów sportowych: przegląd koncepcji, badań i praktyki. Journal of Sports Sciences, 28 (2), 127-137. DOI: 10.1080/02640410903406208